เจ้าชายจันทโครพแห่งเมืองพาราณสีได้รับผอบแก้วจากพระฤาษี โดยได้รับคำเตือนว่าอย่าเปิดจนกว่าจะถึงบ้าน แต่เจ้าชายเสียสัตย์เปิดผอบเสียก่อน ทำให้นางโมราปรากฏตัวขึ้น ทั้งสองเดินทางไปด้วยกันจนพบกับโจรป่า เจ้าชายถูกฆ่าและนางโมราก็หันไปอยู่กับโจรป่า

แสนปม เด็กชายผู้มีร่างกายปุ่มป่ำ ถูกขับไล่ออกจากบ้านเพราะรูปลักษณ์ของตน แต่ด้วยความดีและความรู้เรื่องสมุนไพร เขาได้ช่วยเหลือชาวบ้านจนเป็นที่ยอมรับ และสุดท้ายก็ได้ช่วยชีวิตพระธิดาเนตรนภา หลังจากถูกกลั่นแกล้งและถูกไล่ออกจากวัง แสนปมได้รับพรจากพระอินทร์ ทำให้เขากลับมาเป็นคนปกติ และในที่สุดก็ครองรักกับพระธิดาอย่างมีความสุข

หลวิชัยและคาวี ลูกเสือและลูกโคถูกชุบชีวิตให้เป็นมนุษย์ พวกเขาร่วมมือกันแก้แค้นแม่เสือที่ทรยศและฆ่าแม่โค หลังจากนั้น ทั้งสองแยกทางไปเผชิญโชค คาวีช่วยกู้เมืองจากนกอินทรียักษ์และได้อภิเษกกับพระนางจันทร์สุดา แต่ยายเฒ่าทัดประสาดวางแผนทำลายพระขรรค์วิเศษของคาวี โชคดีที่หลวิชัยกลับมาช่วยไว้ทัน ทั้งสองช่วยกันกำจัดท้าวสัณนุราช และคาวีกับพระนางจันทร์สุดาก็ครองเมืองอย่างสงบสุข

ศรีธนญชัย เด็กชายผู้เฉลียวฉลาดแต่เจ้าเล่ห์ ได้ใช้เล่ห์กลในการแกล้งพระและผู้อื่นอย่างสนุกสนาน จนในที่สุดเขาถูกพระเจ้าภูเบศตัดสินให้ใช้หนี้ ทำให้ศรีธนญชัยเรียนรู้ว่าความฉลาดแกมโกงนั้นไม่สามารถนำพาชัยชนะมาได้ในระยะยาว

ธิดาพญานาคชื่ออุทัยเทวี ถูกเลี้ยงดูโดยตายายและได้แต่งงานกับเจ้าชายสุทธราช แต่ต้องเผชิญกับความอิจฉาริษยาจากเจ้าหญิงฉันทนา ด้วยความช่วยเหลือจากพ่อของนาง อุทัยเทวีสามารถเอาชนะเจ้าหญิงฉันทนาและได้ครองรักกับเจ้าชายอย่างมีความสุข

ขวานฟ้าหน้าดำ เด็กชายที่เกิดมาพร้อมกับใบหน้าดำและขวานวิเศษ ถูกชาวบ้านรังเกียจเพราะหน้าตาของเขา แต่เขายังคงทำความดีและช่วยเหลือผู้คนด้วยความกล้าหาญ จนสุดท้ายเขาทำความดีครบเจ็ดประการ ใบหน้าก็กลับมาขาวสะอาด และได้นำความสุขและความสงบมาสู่บ้านเมือง

พญาชาละวัน จระเข้ผู้ดุร้าย แอบลักพาตัวนางตะเภาทองไปที่ถ้ำทอง ไกรทอง หนุ่มกล้าหาญ ได้รับมอบหมายให้มาปราบชาละวัน หลังจากการต่อสู้ที่ดุเดือด ชาละวันถูกสังหาร และไกรทองก็ช่วยนางตะเภาทองกลับมาได้สำเร็จ ในที่สุดไกรทองได้ครองรักกับนางตะเภาแก้ว แต่ยังมีความสัมพันธ์กับนางวิมาลา จระเข้สาว จนเกิดความขัดแย้งขึ้น สุดท้ายทุกฝ่ายก็ปรับความเข้าใจกันและอยู่ร่วมกันอย่างสันติ

นางแก้วหน้าม้าเป็นหญิงชาวบ้านที่มีใบหน้าเหมือนม้า แต่ภายในงดงามและกล้าหาญ นางหลงรักพระพินทองและต้องพิสูจน์ตนเองโดยทำภารกิจที่เป็นไปไม่ได้หลายอย่าง ทั้งชะลอเขาพระสุเมรุและคลอดโอรสเพื่อทวงสัญญา ในที่สุดนางก็ได้รับการยอมรับจากพระพินทองและได้ครองรักกันอย่างมีความสุข

พระสังข์ทองถูกใส่ร้ายตั้งแต่เกิด และถูกขับไล่ไปอยู่กับพระมารดาที่ชายป่า ต่อมาเขาได้รับการช่วยเหลือจากพญานาคและเลี้ยงดูโดยนางยักษ์พันธุรัต จนเติบโตขึ้น เมื่อพระสังข์ได้พิสูจน์ความสามารถของตนโดยใช้มนต์วิเศษ เขาได้รับการยอมรับจากเจ้าเมืองพาราณสีและได้อภิเษกกับนางรจนา สุดท้ายพระสังข์ทองได้กลับไปครองเมืองพร้อมกับพระมารดาอย่างสงบสุข

ลิลิตพระลอเป็นเรื่องราวความรักและชะตากรรมของ พระลอ โอรสแห่งเมืองสรวง ผู้มีรูปโฉมงดงามจน พระเพื่อน และ พระแพง ธิดาแฝดแห่งเมืองสรองได้ยินชื่อเสียงและเกิดความรัก พระเพื่อนพระแพงใช้เสน่ห์จาก ปู่เจ้าสมิงพราย ทำให้พระลอต้องเดินทางมาหา ทั้งสามใช้ชีวิตอย่างมีความสุขร่วมกัน แต่เรื่องราวกลับจบลงด้วยโศกนาฏกรรม เมื่อ เจ้าย่า ของพระเพื่อนพระแพงวางแผนให้ทหารสังหารพระลอ พระเพื่อน และพระแพง สิ้นชีวิตพร้อมกันในอ้อมแขนกัน นิทานนี้สะท้อนถึงความไม่เที่ยงของชีวิตและความรักที่ผูกพันกับความสูญเสีย

เอื้อยสูญเสียแม่ไปและต้องอยู่กับแม่เลี้ยงใจร้าย แต่ได้พบปลาบู่ทองที่แท้จริงคือแม่ของเธอที่กลับชาติมาเกิดเพื่อคอยช่วยเหลือ เอื้อยพึ่งพาปลาบู่ทองจนแม่เลี้ยงรู้และฆ่าปลาบู่ ไม่ว่าจะเกิดใหม่ชาติไหนก็ถูกแม่เลี้ยงกำจัดทิ้ง แม้จะถูกแม่เลี้ยงขัดขวาง เธอยังอดทน จนความจริงถูกเปิดเผยและเธอได้ใช้ชีวิตอย่างสงบสุข

เด็กหนุ่มคนหนึ่งทำงานหนักและรักแม่ แต่มีนิสัยใจร้อน วันหนึ่งหลังจากทำงานในทุ่งนาและกลับมาบ้านด้วยความหิว เขาเห็นว่าข้าวในก่องข้าวมีน้อย จึงโมโหและขาดสติทำร้ายแม่ของตนโดยไม่ได้ฟังคำอธิบายว่าแม้ข้าวจะมีปริมาณน้อย แต่กับข้าวนั้นมีมากพอที่จะทำให้เขาอิ่มท้องได้