สัตตปัตตชาดกเล่าเรื่องของมานพหนุ่มที่ไม่เข้าใจความหวังดีของมารดาที่กลับชาติมาเกิดเป็นสุนัขจิ้งจอก และได้พยายามเตือนเขาถึงอันตรายจากโจร สุดท้าย เมื่อมานพหนุ่มถูกโจรจับตัว โจรได้คืนทรัพย์สินให้เขาพร้อมบอกความจริงว่า นกกระไนที่ร้องเพลงอย่างที่เขาคิดว่ามีโชคดีนั้น แท้จริงแล้วคือการส่งสัญญาณให้โจรปล้น

สุวรรณสามชาดกเป็นเรื่องราวของสุวรรณสามที่บำเพ็ญเมตตาบารมี แม้ถูกพระเจ้าปิลยักขราชยิงด้วยลูกศรอาบยาพิษ สุวรรณสามยังคงมีจิตใจเมตตาและขอให้พระราชาช่วยดูแลบิดามารดาของตน ด้วยคุณความดีของเขา สุวรรณสามฟื้นคืนชีพและบิดามารดาของเขาก็กลับมามองเห็น สุวรรณสามได้ถวายโอวาทให้พระราชาปกครองแผ่นดินด้วยธรรม

มหาชนกชาดกเป็นเรื่องราวของพระมหาชนก ผู้ที่ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคใด ๆ แม้ในยามที่ต้องเผชิญกับความยากลำบาก พระองค์ว่ายน้ำอยู่ถึง 7 วันเต็มหลังจากเรือแตก แต่ด้วยความเพียรพยายาม เทพธิดามณีเมขลาจึงเข้ามาช่วยเหลือ พระมหาชนกได้รับราชบัลลังก์คืนมาและได้ครองราชย์ด้วยความยุติธรรม ต่อมาได้เสด็จออกผนวชและบรรลุสู่พรหมโลก

พระเจ้าอังคติราชแห่งมิถิลานครถูกคุณาชีวกะ (ชีเปลือย) ชักนำให้เชื่อว่าบาปบุญไม่มีจริง จึงเลิกทำบุญและมัวเมาในกามคุณ เจ้าหญิงรุจาผู้เป็นธิดาพยายามเตือนพระบิดาแต่ไม่สำเร็จ นางอธิษฐานขอให้ทวยเทพช่วย พระนารทะมหาพรหมจำแลงกายมาเตือนพระเจ้าอังคติราชถึงความทุกข์ทรมานในนรก พระองค์จึงสำนึกผิดและกลับมาทำบุญ รักษาศีล

พระพุทธเจ้าเสด็จไปจำพรรษาเพียงลำพังในป่ารักขิตวันสัณฑะ ที่นั่น พญาช้างชื่อ "ปาลิไลยกะ" ได้เข้ามาปฏิบัติพระพุทธเจ้าอย่างนอบน้อม ช้างใช้งวงตักน้ำและนำผลไม้มาถวายทุกวัน ในขณะเดียวกัน ลิงตัวหนึ่งเห็นช้างปฏิบัติพระพุทธเจ้าก็เกิดความเลื่อมใส จึงนำรวงผึ้งมาถวายด้วย จนกระทั่งพระพุทธเจ้าจะเสด็จออกจากป่า ช้างเสียใจและสิ้นใจไป แต่ด้วยจิตที่เคารพและมีสัมมาคารวะ ช้างและลิงจึงได้ไปเกิดเป็นเทพบนสวรรค์

พระเวสสันดรชาดกเป็นเรื่องราวของพระเวสสันดร ผู้บำเพ็ญทานบารมีอย่างยิ่งใหญ่ ทรงสละทุกสิ่งเพื่อผู้อื่น แม้กระทั่งช้างเผือกมงคล บุตร และภรรยา การให้ทานของพระองค์ทำให้ถูกเนรเทศออกจากเมือง แต่ด้วยความเสียสละ พระองค์ยังคงให้ทานจนถึงที่สุด เมื่อเวลาผ่านไป ชาวเมืองระลึกถึงคุณความดีและอัญเชิญพระองค์กลับมาครองราชย์อีกครั้ง นิทานนี้สอนเรื่องความสำคัญของการให้และการเสียสละเพื่อประโยชน์สุขของส่วนรวม

พระเตมีย์เลือกทำตัวเป็นใบ้เพื่อหลีกเลี่ยงการขึ้นครองราชย์ เพราะทราบว่าการใช้อำนาจอาจนำไปสู่ผลกรรมที่ไม่ดี พระองค์ขอออกบวชเพื่อบำเพ็ญเพียรและหลีกเลี่ยงความชั่วร้าย สุดท้ายพระเตมีย์บรรลุธรรมและกลายเป็นพระอรหันต์ เรื่องนี้สอนให้รู้จักการเสียสละและการทำความดีเพื่อหลีกเลี่ยงผลกรรมที่ไม่ดีในอนาคต