ลิลิตพระลอเป็นเรื่องราวความรักและชะตากรรมของ พระลอ โอรสแห่งเมืองสรวง ผู้มีรูปโฉมงดงามจน พระเพื่อน และ พระแพง ธิดาแฝดแห่งเมืองสรองได้ยินชื่อเสียงและเกิดความรัก พระเพื่อนพระแพงใช้เสน่ห์จาก ปู่เจ้าสมิงพราย ทำให้พระลอต้องเดินทางมาหา ทั้งสามใช้ชีวิตอย่างมีความสุขร่วมกัน แต่เรื่องราวกลับจบลงด้วยโศกนาฏกรรม เมื่อ เจ้าย่า ของพระเพื่อนพระแพงวางแผนให้ทหารสังหารพระลอ พระเพื่อน และพระแพง สิ้นชีวิตพร้อมกันในอ้อมแขนกัน นิทานนี้สะท้อนถึงความไม่เที่ยงของชีวิตและความรักที่ผูกพันกับความสูญเสีย

นางแก้วหน้าม้าเป็นหญิงชาวบ้านที่มีใบหน้าเหมือนม้า แต่ภายในงดงามและกล้าหาญ นางหลงรักพระพินทองและต้องพิสูจน์ตนเองโดยทำภารกิจที่เป็นไปไม่ได้หลายอย่าง ทั้งชะลอเขาพระสุเมรุและคลอดโอรสเพื่อทวงสัญญา ในที่สุดนางก็ได้รับการยอมรับจากพระพินทองและได้ครองรักกันอย่างมีความสุข

ที่ทุ่งหญ้าอันกว้างใหญ่ แห่งหนึ่งได้มีเจ้าวัวกระทิงตัวใหญ่ มันกำลังวิ่งหนีสิงโตที่กำลังไล่ล่ามันอยู่ ระหว่างที่เจ้าวัวกระทิงกำลังวิ่งหนีสิงโตอยู่นั้นสายตามันก็ได้มองไปเห็นถ้ำหินเข้า มันจึงได้วิ่งเข้าไปหลบที่ถ้ำนั้นเพื่อที่จะซ่อนตัวจากสิงโต มันเดินเข้าไปภายในถ้ำนั้น จึงได้พบกับแกะตัวหนึ่งเข้า เจ้าแกะได้เข้ามาจับจองเป็นเจ้าของก่อนมันแล้ว

หลวิชัยและคาวี ลูกเสือและลูกโคถูกชุบชีวิตให้เป็นมนุษย์ พวกเขาร่วมมือกันแก้แค้นแม่เสือที่ทรยศและฆ่าแม่โค หลังจากนั้น ทั้งสองแยกทางไปเผชิญโชค คาวีช่วยกู้เมืองจากนกอินทรียักษ์และได้อภิเษกกับพระนางจันทร์สุดา แต่ยายเฒ่าทัดประสาดวางแผนทำลายพระขรรค์วิเศษของคาวี โชคดีที่หลวิชัยกลับมาช่วยไว้ทัน ทั้งสองช่วยกันกำจัดท้าวสัณนุราช และคาวีกับพระนางจันทร์สุดาก็ครองเมืองอย่างสงบสุข

กระรอกตัวขยันซ่อนถั่วไว้มากมาย แต่จำไม่ได้ทั้งหมด ทำให้บางส่วนถูกทิ้งไว้ใต้ดินและกลายเป็นต้นโอ๊กใหม่ในอนาคต นิทานเรื่องนี้สอนว่า การทำสิ่งดี ๆ แม้ดูไม่มีผลในทันที อาจมีคุณค่าและสร้างความเปลี่ยนแปลงในระยะยาว

น้องบีมเป็นเด็กที่ชอบช่วยเหลือเพื่อน ๆ วันหนึ่งเขาเห็นน้องนัทมีปัญหาในการทำโจทย์เลข จึงอาสาอธิบายให้จนเพื่อนเข้าใจและทำโจทย์ได้ คุณครูภาวินีชมเชยน้องบีมในความมีน้ำใจ การช่วยเหลือของบีมทำให้นัทมีความมั่นใจมากขึ้นและเริ่มช่วยเหลือเพื่อนคนอื่น ๆ นิทานนี้สอนเรื่องความสำคัญของการช่วยเหลือผู้อื่นและการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในสังคม

ณ แปลงข้าวโพดอันกว้างใหญ่ ที่ชาวไร่ได้ทำการปลูกเอาไว้เพื่อทำมาหากิน ซึ่งทุก ๆ วันที่ชาวไร่เดินทางมายังแปลงข้าวโพดเพื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตก็มักจะพบว่าข้าวโพดที่ตนได้ปลูกเอาไว้นั้นเสียหายเป็นอย่างมาก สาเหตุเป็นเพราะนกยางชอบมาจิกกินข้าวโพดนั่นเอง

หมาจิ้งจอกแกล้งนกกระสาด้วยการเสิร์ฟซุปในจานแบน ทำให้นกกระสากินไม่ได้ แต่นกกระสาไม่ได้โกรธและตอบแทนด้วยการเชิญหมาจิ้งจอกมาที่บ้าน และเสิร์ฟอาหารในขวดคอยาวที่หมาจิ้งจอกไม่สามารถกินได้ หมาจิ้งจอกเรียนรู้บทเรียนว่า ไม่ควรแกล้งผู้อื่น

ต้นรู้สึกท้อแท้จากปัญหาทางธุรกิจ แต่ได้รับคำแนะนำจากลุงสมชายให้ช่วยเหลือน้องสาวที่กำลังหางานใหม่อยู่ ซึ่งทำให้เขาตระหนักว่า ความช่วยเหลือที่แท้จริงไม่จำเป็นต้องเป็นเงินทอง แค่การให้กำลังใจและช่วยกันหาทางออกก็สามารถทำให้ชีวิตของผู้อื่นดีขึ้นได้

ท้าวก่ำกาดำ ชายผู้มีรูปร่างแปลกแต่มีหัวใจบริสุทธิ์ ได้รับการช่วยเหลือจากพระอินทร์ส่งนกกาดำมาดูแล ท้าวก่ำฝึกฝนเสียงแคนจนไพเราะและสร้างความประทับใจให้แก่กษัตริย์และธิดาอันเป็นที่รักของเขา พระอินทร์เห็นจึงแปลงร่างให้ท้าวก่ำเป็นชายหนุ่มรูปงาม และท้าวก่ำก็ได้ครองรักกับนางลุนอย่างสมหวัง

ต้นเป็นเด็กที่ไม่รู้จักมารยาทบนโต๊ะอาหาร เมื่อเพื่อนของเขาคือ ตั้ม มาเยี่ยมบ้าน คุณแม่ของต้นได้สอนต้นเกี่ยวกับมารยาทบนโต๊ะอาหาร ต้นรู้สึกสำนึกและปรับปรุงตัวเอง ทำให้เขาได้เรียนรู้การทานอาหารอย่างถูกต้องและได้รับคำชื่นชมจากเพื่อน

คนตัดไม้ทำขวานตกลงไปในน้ำ เทพารักษ์ได้มอบขวานทองคำและเงินมาให้ แต่คนตัดไม้ปฏิเสธเพราะรู้ว่าขวานของเขาเป็นเพียงขวานเหล็กธรรมดา ๆ เทพารักษ์ชื่นชมในความซื่อสัตย์และมอบขวานทั้งสามเล่มให้เป็นรางวัล