เรื่องราวความรักของนางอรัญญนีและชายหนุ่มฝีพาย ที่ต้องซ่อนความรักจากสายตาคนอื่น ทั้งสองพยายามหนีไปด้วยกัน แต่เมื่อเจอเหตุการณ์อันตราย นางอรัญญนีได้รับบาดเจ็บและขอให้ชายหนุ่มหนีไปเพื่อความปลอดภัยของเขา นางรอเขาจนกระทั่งสิ้นชีวิตในถ้ำที่ลึกซึ้งและเต็มไปด้วยความทรงจำ ชาวบ้านในพื้นที่จึงเรียกถ้ำนี้ว่า ถ้ำผานาง และลานที่นางนั่งรอว่า ลานนางคอย เพื่อเป็นอนุสรณ์ถึงความรักและการรอคอยตลอดกาล