เรื่องราวของพระจันทกุมารเป็นตัวอย่างของความยุติธรรมและความกล้าหาญในการเผชิญกับอันตราย พระจันทกุมารใช้ปัญญาและความกรุณาเพื่อแก้ไขสถานการณ์ร้ายแรง แม้จะมีศัตรูร้ายอย่างกัณฑหาลที่พยายามทำลาย พระองค์ก็ยังสามารถรักษาความสงบสุขและความยุติธรรมให้กับประชาชนได้ในที่สุด

นกนางแอ่นตัวหนึ่งขอพักพิงบนกิ่งของต้นโอ๊ก เมื่อลมพายุพัดเข้ามา นกนางแอ่นรู้สึกกลัว แต่ต้นโอ๊กให้ความมั่นใจว่ามันจะแข็งแรงพอที่จะปกป้องนกนางแอ่นได้ นกนางแอ่นรอดพ้นจากพายุและรู้สึกขอบคุณต้นโอ๊กสำหรับความมั่นคงและการเป็นเพื่อนที่ดี

นกกระสาเจ้าเล่ห์วางแผนลวงสัตว์น้ำในบึงไปกินเป็นอาหาร โดยอ้างว่าจะพาไปยังบึงใหม่ที่ปลอดภัย ปูผู้ฉลาดสังเกตเห็นความผิดปกติและจับได้ว่านกกระสากำลังหลอกพวกสัตว์น้ำ จึงใช้ความฉลาดจัดการกับนกกระสาและช่วยชีวิตตนเองและเพื่อน ๆ ในบึง

บิ๊กเป็นเด็กชายที่ไม่ค่อยพูดคำว่าขอบคุณ เมื่อเพื่อนของเขาอย่างน้อยได้อธิบายถึงความสำคัญของการแสดงความซาบซึ้ง บิ๊กเริ่มเข้าใจและเริ่มฝึกพูดขอบคุณคนรอบตัว ไม่ว่าจะเป็นคุณแม่หรือเพื่อน เขาได้เรียนรู้ว่าคำว่า "ขอบคุณ" เป็นสิ่งสำคัญที่สามารถทำให้คนอื่นรู้สึกดีและมีความสุข

มีนาเป็นเด็กหญิงที่ไม่ชอบการรอคอย เมื่อเห็นลุงชัยปลูกต้นไม้ เธอรู้สึกว่าไม่น่าสนุก แต่เมื่อได้เห็นน้องชายของเธอรดน้ำต้นไม้อย่างมีความสุข และลองปลูกต้นไม้ด้วยตนเอง เธอได้เรียนรู้ว่าการรอคอยและความอดทนคือสิ่งที่ทำให้เธอภูมิใจในสิ่งที่ทำ

หมาป่าเจ้าเล่ห์พยายามล่อแพะน้อยให้ลงมาจากหน้าผาด้วยคำพูดที่หวานหู โดยอ้างว่าข้างล่างมีหญ้าสดอร่อยและว่ามันเพียงอยากเป็นเพื่อน แพะน้อยเริ่มสังเกตพฤติกรรมของหมาป่า และด้วยความฉลาด มันตระหนักว่าหมาป่ากำลังหิวและมีเจตนาไม่ดี แม้หมาป่าจะพยายามพูดจาหว่านล้อมอย่างไร แพะน้อยก็ไม่หลงเชื่อคำลวง สุดท้ายหมาป่าจึงต้องเดินจากไปด้วยความหงุดหงิด ขณะที่แพะน้อยยังคงปลอดภัยอยู่บนหน้าผา

หม้อดินเผาและหม้อทองเหลืองถูกพัดลอยไปตามกระแสน้ำ หม้อดินเผาขอร้องให้หม้อทองเหลืองรักษาระยะห่าง เพราะเกรงว่าจะถูกชนจนแตก แต่แม้หม้อทองเหลืองจะพยายามระวัง กระแสน้ำเชี่ยวพัดให้มันชนกันจนหม้อดินเผาแตกเป็นเสี่ยง ๆ

ปัญจาวุธกุมาร ชายหนุ่มผู้กล้าหาญและมีปัญญา ใช้ทั้งอาวุธและสติปัญญาต่อสู้กับยักษ์สิเลสโลมผู้ดุร้าย แม้จะไม่มีอาวุธทำลายยักษ์ได้ แต่ด้วยการใช้ปัญญาและการพูดจาอันชาญฉลาด ปัญจาวุธกุมารทำให้ยักษ์กลับใจและสัญญาว่าจะไม่ทำร้ายผู้ใดอีก เรื่องนี้สอนให้เห็นถึงความสำคัญของความไม่ย่อท้อและการใช้สติปัญญาในการเผชิญหน้ากับปัญหา

แสนปม เด็กชายผู้มีร่างกายปุ่มป่ำ ถูกขับไล่ออกจากบ้านเพราะรูปลักษณ์ของตน แต่ด้วยความดีและความรู้เรื่องสมุนไพร เขาได้ช่วยเหลือชาวบ้านจนเป็นที่ยอมรับ และสุดท้ายก็ได้ช่วยชีวิตพระธิดาเนตรนภา หลังจากถูกกลั่นแกล้งและถูกไล่ออกจากวัง แสนปมได้รับพรจากพระอินทร์ ทำให้เขากลับมาเป็นคนปกติ และในที่สุดก็ครองรักกับพระธิดาอย่างมีความสุข

แก้วและต้นพบกระเป๋าเงินตกอยู่ข้างทาง ขณะที่ต้นคิดจะแอบเก็บไว้ แก้วได้สอนให้เขาเห็นถึงความสำคัญของความซื่อสัตย์ ทั้งคู่จึงตัดสินใจนำกระเป๋าไปคืนครู เมื่อเจ้าของกระเป๋ามารับคืน ทั้งแก้วและต้นรู้สึกภูมิใจในสิ่งที่พวกเขาทำ

ลูกเหยี่ยวป่วยมานานและขอให้แม่ช่วยสวดอ้อนวอนเทพเจ้าให้มันหายป่วย แต่แม่เหยี่ยวบอกว่าคงไม่มีเทพเจ้าองค์ใดช่วยได้ เพราะลูกเคยขโมยของบวงสรวงจากแท่นบูชา ทำให้เทพเจ้าโกรธ ลูกเหยี่ยวรู้สึกเสียใจและตระหนักว่าความผิดที่ทำไว้ แม้จะด้วยความจำเป็น ก็ยังส่งผลให้ต้องเผชิญกับความทุกข์โดยไม่อาจแก้ไขได้

อาฬวกชาดก เป็นเรื่องราวของอาฬวกยักษ์ ผู้ดุร้ายที่เคยกินมนุษย์เป็นอาหารตามสัญญาที่ให้ไว้กับพระเจ้าอาฬวกะ เมืองอาฬวีตกอยู่ในความหวาดกลัวเพราะการกระทำของยักษ์ผู้นี้ แต่ด้วยพระเมตตาและปัญญาของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงแสดงธรรมโปรดอาฬวกยักษ์จนยักษ์กลับใจเป็นผู้มีศีลธรรม บรรลุโสดาปัตติผล ยุติการเบียดเบียนผู้อื่น นำความสงบสุขกลับคืนสู่เมืองอาฬวี ทำให้ประชาชนอยู่ร่วมกันอย่างสันติ