กุณาละชาดก เรื่องของพระยานกผู้มีปัญญา

กุณาละชาดก เรื่องของพระยานกผู้มีปัญญา

พระยานกกุณาละ ผู้ซึ่งมีนางนกดุเหว่า 3,500 ตัวล้อมรอบแต่ไม่เคยพอใจ ขณะที่พระยานกปุณณมุขะ ซึ่งมีนางนกดุเหว่าเพียง 350 ตัวกลับชื่นชมและดูแลอย่างดี วันหนึ่ง พระยานกปุณณมุขะป่วยหนัก นางนกทั้งหลายละทิ้งพระองค์ไปหาพระยานกกุณาละ แต่พระยานกกุณาละตำหนิพวกนางที่ไร้ซึ่งความภักดีและดูแลพระยานกปุณณมุขะจนหายป่วย เรื่องนี้สอนให้เห็นถึงความไม่แน่นอนในใจของคน และการใช้สติปัญญาเลือกคบคนที่ซื่อสัตย์และมั่นคง

48 อ่าน
อ่านเรื่องเต็ม
Tags :
แนะนำตัวละคร
พระยานกกุณาละ
พระยานกกุณาละ
พระยานกปุณณมุขะ
พระยานกปุณณมุขะ
นางนกดุเหว่าตัวหนึ่ง
นางนกดุเหว่าตัวหนึ่ง
ในอดีตกาล ณ ดินแดนแห่งป่าหิมพานต์ มีพระยานกดุเหว่าผู้เป็นที่รู้จักในนาม “พระยานกกุณาละ” พระองค์มีนางนกดุเหว่า 3,500 ตัวคอยอยู่รอบกาย เพื่อให้ความรื่นเริงและป้องกันจากภัยอันตราย แต่แม้จะมีนางนกจำนวนมากมาล้อมรอบ พระยานกกุณาละก็ยังคงแสดงความไม่พอใจและต่อว่านางนกเหล่านั้นเสมอ
พระยานกกุณาละ
พระยานกกุณาละ

เจ้าทั้งหลายมีแต่สร้างความรำคาญให้ข้า! ช่างไร้ค่าจริง ๆ

พระยานกกุณาละกล่าวด้วยน้ำเสียงหงุดหงิด ขณะที่นางนกดุเหว่าเพียรพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อเอาใจและดูแลพระองค์
ทางทิศบูรพาของป่าหิมพานต์ มีพระยานกดุเหว่าอีกตัวหนึ่งนามว่า “พระยานกปุณณมุขะ” อาศัยอยู่ พระยานกปุณณมุขะต่างจากพระยานกกุณาละโดยสิ้นเชิง พระองค์มีนางนกดุเหว่า 350 ตัวล้อมรอบและคอยดูแล แต่แทนที่จะตำหนิ พระยานกปุณณมุขะกลับชื่นชมและสรรเสริญนางนกเหล่านั้นอยู่เสมอ
พระยานกปุณณมุขะ
พระยานกปุณณมุขะ

ข้าช่างโชคดีที่มีพวกเจ้าอยู่เคียงข้าง พวกเจ้าให้ความสุขแก่ข้า

พระยานกปุณณมุขะกล่าวพร้อมรอยยิ้ม นางนกดุเหว่าต่างพอใจและยินดีที่ได้ดูแลพระยานกปุณณมุขะ
อยู่มาวันหนึ่ง พระยานกปุณณมุขะตัดสินใจไปเยี่ยมพระยานกกุณาละ เมื่อเดินทางมาถึง พวกนางนกดุเหว่าที่อยู่กับพระยานกกุณาละเห็นเข้าก็เกิดความหวังขึ้นมา นางนกต่างพากันขอร้องให้พระยานกปุณณมุขะช่วยเกลี้ยกล่อมพระยานกกุณาละให้พูดดีกับพวกนางบ้าง
นางนกดุเหว่าตัวหนึ่ง
นางนกดุเหว่าตัวหนึ่ง

ท่านปุณณมุขะ ข้าขอร้อง ท่านช่วยบอกพระยานกกุณาละให้พูดดี ๆ กับพวกข้าบ้างเถิด พวกข้าถูกดุด่าตลอดเวลา

นางนกตัวหนึ่งทูลขอด้วยน้ำเสียงเศร้า พระยานกปุณณมุขะจึงตัดสินใจเข้าไปพบพระยานกกุณาละและกล่าวขึ้น
พระยานกปุณณมุขะ
พระยานกปุณณมุขะ

พวกนางนกดุเหว่าผู้ซื่อสัตย์เหล่านี้คอยปกป้องและให้ความสุขแก่ท่าน แต่ท่านกลับไม่เคยเห็นความดีของพวกนาง ทำไมท่านไม่พูดดี ๆ กับพวกนางบ้าง?

เมื่อพระยานกกุณาละฟังแล้ว ก็เกิดความไม่พอใจ ตอบกลับด้วยเสียงห้วน ๆ
พระยานกกุณาละ
พระยานกกุณาละ

ไยเจ้าต้องมาสอนข้าด้วย! นางนกพวกนี้ไร้ประโยชน์ ข้าไม่เห็นจำเป็นต้องชื่นชมพวกมันเลย!

พระยานกปุณณมุขะได้ยินเช่นนั้นก็รู้สึกผิดหวัง จึงขอตัวกลับไปยังถิ่นที่อยู่ของตน
ไม่นานหลังจากนั้น พระยานกปุณณมุขะล้มป่วยหนัก ใกล้จะถึงคราวสิ้นอายุขัย นางนกดุเหว่าผู้ที่เคยล้อมรอบดูแลต่างพากันละทิ้งพระองค์ เพราะคิดว่าพระยานกปุณณมุขะคงไม่สามารถฟื้นคืนได้อีกแล้ว
นางนกดุเหว่าตัวหนึ่ง
นางนกดุเหว่าตัวหนึ่ง

ข้าไม่คิดว่าท่านปุณณมุขะจะรอดชีวิต พวกเราไปหาอาณาจักรที่ใหม่เถอะ

นางนกดุเหว่าต่างพูดคุยกัน ก่อนจะพากันมุ่งหน้าไปหาพระยานกกุณาละ เมื่อพวกนางมาถึง พระยานกกุณาละก็รับรู้ทันทีว่าเหตุใดพวกนางจึงมาหา
พระยานกกุณาละ
พระยานกกุณาละ

พวกเจ้าทิ้งพระยานกปุณณมุขะมาหรือ? เจ้าทั้งหลายช่างไร้ความสัจจะ! เมื่อตอนที่เขายังมีสุข พวกเจ้าก็อยู่เคียงข้าง แต่เมื่อเขาล้มป่วย เจ้ากลับทอดทิ้ง เช่นนี้จะให้ใครเชื่อใจในพวกเจ้าได้?

หลังจากนั้น พระยานกกุณาละจึงตัดสินใจไปดูแลพระยานกปุณณมุขะด้วยตนเอง พระองค์คอยป้อนอาหารและให้กำลังใจจนพระยานกปุณณมุขะหายป่วยในที่สุด
เมื่อพระยานกปุณณมุขะฟื้นจากอาการป่วย พระยานกกุณาละได้กล่าวเตือนด้วยความจริงใจ
พระยานกกุณาละ
พระยานกกุณาละ

ท่านปุณณมุขะ เจ้าเห็นแล้วหรือไม่ว่าความแน่นอนในใจของสตรีนั้นไม่มี ความซื่อสัตย์และความภักดีของพวกนางย่อมมีแต่ในยามที่เจ้าอยู่ในอำนาจและความเจริญ

พระยานกกุณาละยังกล่าวสอนเพิ่มเติมถึงความสำคัญของการใช้สติและปัญญาในการดำเนินชีวิต ไม่ควรหลงไปกับสิ่งที่ดูดีเพียงภายนอก พร้อมยกตัวอย่างเรื่องราวของหญิงทั้งหลายที่ทำให้ผู้คนหลงผิดและทำลายตนเอง
ในขณะที่พระยานกกุณาละแสดงธรรมครั้งนี้ มีทั้งพญาแร้งชื่ออานนท์ และนารทฤๅษีผู้สำเร็จอภิญญาร่วมฟังธรรมด้วย ต่างได้รับข้อคิดสอนใจจากคำสอนของพระยานกกุณาละ
ม้า
เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า

“ความซื่อสัตย์และความมั่นคงในจิตใจนั้นสำคัญยิ่ง การใช้ปัญญาและสติในการเลือกคบคนและดำเนินชีวิตจะช่วยให้เราพ้นจากความทุกข์และการหลงผิดในสิ่งที่ไม่มั่นคง”