มโหสถชาดก บัณฑิตผู้ทลายอุปสรรคด้วยปัญญา

มโหสถชาดก บัณฑิตผู้ทลายอุปสรรคด้วยปัญญา

มโหสถชาดกเล่าเรื่องของมโหสถกุมาร ผู้มีสติปัญญาเฉียบแหลมและสามารถแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ด้วยความรอบคอบ แม้จะถูกอิจฉาริษยาและใส่ร้ายจากคนรอบข้าง แต่ด้วยปัญญาบารมี มโหสถสามารถฟันฝ่าอุปสรรคและนำพาตนเองสู่ความสำเร็จได้

60 อ่าน
อ่านเรื่องเต็ม
มโหสถกุมาร เกิดมาในครอบครัวของเศรษฐีในบ้านปาจีนยวมัชฌคาม เมื่อทารกน้อยลืมตาดูโลก ก็ได้กำแท่งโอสถติดตัวออกมาด้วย ทำให้ทุกคนต่างเชื่อว่าทารกน้อยผู้นี้จะต้องเป็นผู้มีปัญญาและความสามารถยิ่งใหญ่ บิดาของมโหสถตั้งชื่อเขาว่า มโหสถ ซึ่งแปลว่าผู้มีโอสถที่เป็นประโยชน์แก่มหาชน
เมื่ออายุได้ 7 ขวบ มโหสถก็แสดงความฉลาดและไหวพริบอันเป็นเลิศ จนข่าวลือเรื่องความสามารถของเขาไปถึงพระเจ้าวิเทหราช แห่งมิถิลานคร พระราชาจึงปรารถนาจะให้มโหสถเข้ามาอยู่ในราชสำนัก แต่ ปุโรหิตเสนกะ ไม่พอใจและเกิดความอิจฉา จึงทูลขอให้มีการทดสอบปัญญาของมโหสถหลายครั้ง แต่ทุกครั้งมโหสถก็สามารถแก้ปัญหาทั้งหมดได้อย่างชาญฉลาด
พระเจ้าวิเทหราช
พระเจ้าวิเทหราช

มโหสถ เด็กน้อยผู้มีปัญญา ทำไมเจ้าถึงแก้ปัญหาได้ทุกครั้ง?

มโหสถ
มโหสถ

ข้าแต่พระองค์ ข้าเพียงแต่ใช้สติและพิจารณาให้ถ้วนถี่ เมื่อเราใช้ปัญญาอย่างเต็มที่ ทุกอย่างก็จะผ่านพ้นไปได้อย่างง่ายดาย

พระเจ้าวิเทหราช
พระเจ้าวิเทหราช

เจ้าช่างเฉลียวฉลาดนัก ข้าโปรดปรานเด็กน้อยผู้มีปัญญาอย่างเจ้ามาก

ในที่สุด มโหสถก็ได้เข้ามาอยู่ในราชสำนัก และเป็นที่โปรดปรานของพระราชาและพระมเหสีเป็นอย่างมาก แต่ความสำเร็จของมโหสถกลับทำให้บัณฑิตทั้งสี่ในราชสำนักเกิดความอิจฉา พวกเขาจึงสมรู้ร่วมคิดกับปุโรหิตเสนกะในการยุยงพระราชาให้สงสัยในความจงรักภักดีของมโหสถ จนพระราชาคิดจะกำจัดเขา
มโหสถรู้ถึงแผนการร้าย จึงตัดสินใจหลบหนีไปอยู่ในชนบทเพื่อรอเวลาที่เหมาะสม และเมื่อโอกาสมาถึง เขาก็กลับมายังราชสำนักและสามารถแก้ข้อกล่าวหาทั้งหมดได้ด้วยปัญญา จนกระทั่งเขากลับมาเป็นที่โปรดปรานของพระราชาอีกครั้ง
ในระหว่างที่มโหสถเติบโตเป็นบัณฑิตหนุ่ม เขาได้ใช้ปัญญาของตนช่วยให้มิถิลานครรอดพ้นจากการรุกรานของ พระเจ้าจุลนี แห่งปัญจาลนคร โดยไม่ต้องมีการต่อสู้หรือเสียเลือดเนื้อเลยแม้แต่คนเดียว
พระเจ้าจุลนี
พระเจ้าจุลนี

มโหสถ ข้าประทับใจในปัญญาของเจ้า เจ้าไม่เพียงแต่แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า แต่ยังสามารถนำสันติสุขมาให้ทั้งสองนคร

เมื่อพระเจ้าวิเทหราชสวรรคต มโหสถก็เดินทางไปรับราชการที่ปัญจาลนครตามคำสัญญาที่เคยให้ไว้กับพระเจ้าจุลนี แต่พระมเหสีของพระเจ้าจุลนี ไม่พอพระทัยในมโหสถ เนื่องจากเคยถูกคนของมโหสถจับไปเป็นตัวประกัน พระนางจึงพยายามหาทางกำจัดเขา
อย่างไรก็ตาม ปริพาชิกาเถรี ซึ่งเป็นนักบวชประจำราชสำนัก ได้ออกอุบายช่วยเหลือมโหสถ ด้วยการทำให้พระเจ้าจุลนีตระหนักถึงคุณความดีและปัญญาของมโหสถ
ในที่สุด มโหสถก็ได้รับการแต่งตั้งเป็น เสนาบดี มีอำนาจในการปกครองบ้านเมืองเสมือนเป็นพระราชา และได้ดำรงตำแหน่งนี้ไปจนตลอดชีวิต
ม้า
เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า

“การใช้ปัญญาอย่างรอบคอบและมีสติสามารถนำพาให้เรารอดพ้นจากอุปสรรค และยังนำไปสู่ความสำเร็จอย่างยั่งยืนในชีวิตได้”